-Tv. Lalthakima
Kan thu ziah tur hi 'Depression' tih hian a khaikhawm zo lo deuh mai thei a; mahse tawngkam khat leka khaikhawm fuh deuh ber tura a lan avangin thupuiah kan han dah a ni. Kan rilruah chuan 'Setana'n thil tul lo leh ni miah lo ni anga min hriattirin, chumi hmanga kan rilru lam atanga min tihbuai a tumna' tih hi awm se a tha zawk mahawm e. 'Depression' kan tih pawh hi chuti anga min tihbuaina pakhat chu a ni ve chauh zawk a ni. He'ng thilte hi man thiam a pawimawh hle mai a, man thiam loh chuan tul lo takah kan buaiin hrehawm takin kan lo awm chiam thei a ni.
Kan rilrulamah 'a dik ngei a ni' tih chianna pawh awm hauh si lovin, ni miah lo ni anga ngaih tlatna a lo awm thin a: natna ril tak vei ang te; han ngaihtuah chiana phurrit nei miah si lo, phurrit nei tlata inhriatna te; engemaw thil tha lo tawk dawn tlata inhriatna te; tul loa lunglenna leh khawharna hrehawm tak te; hmangaihtu nei ve lo riaua inhriatna te; Pathian duh tawh loh nia inhriat tlatnate pawh a lo awm thin; kan sawi seng lovang. Tin, ringtu 'piangthar' kan tihte pawh he rilru lama Setana hnathawh hian nasa takin a tibuai ve tho mai. Tawngtailaia hmazawn taka engemaw awm tlata hriatna te, (chu chuan tawngtai a titui lo a, tih takzeta Pathian pawl a tihar thin); Thlarau mi tak leh ropui bik riaua inhriatna te; rawngbawlpuite'n min haw tlat emaw, min ngaihsak lo leh thlahthlam deuh tlat nia inhriatna te; ni miah si lovin thlarau lama chak lo leh Pathianina hlat riau nia inhriatna te, (heti anga inhriatna hian min ti lungngai a, phur taka Pathian be tura inbuatsaihte a tihar a, inthlahdah maite a ti awl thin); Lalpa chunga lawm tur kan nih lai leh, "Lalpa chunga in lawmna chu in chakna a ni si a," tih a nih lai mek a, Lalpa ni lo thildang; khawvel thila hlawhtlinna hrang hrang avanga lawmna kan thinlunga rawn awm tlat thinte hmang pawhin min tibuai thin bawk. 'Engpawh Pathian nena kan inkungkaihna tichhe thei zawnga rilru lama ngaihdan leh rindan rawn awm thin zawng zawng hi' tiin khaikhawm ila, a khai rual ber mai awm e. Tin, kan kum azir te, kan hnathawh azir te, rawngbawlna kan chelh azir te, kan thil tawn azir te, thlarau lama kan dinhmun azirte'n kan rilru lama Setana'n min tihbuai a tumdan hi a inang lo ngei ang.
Tihrehdan tur…
1. A hmasa berah chuan 'tawngtaina hi engkim ti thei a ni' kan tih thin angin, kan hmuh hma chu kan thil duh chu han dil tlut tlut mai ila, Lalpa hian min pe hreh lo reng reng tih i hre reng ang u. Mahni chanchin i'n sawi teh ang: Tumkhat chu ka lung hi a leng khawp mai a; hovin lang hle mahse awm tihrehawm khawp hi a ni a. Ka'n tawngtai a, ka lung kha a len em avangin rei pawh ka chham thei lo; mahse tawngtai zel mai loh chu tihngaihna dang hre hek lo, tawi te tein(minute hnihkhat lek lek) kal pahte'n, thil tih pahte chuan ka tawngtai ka tawngtai a, vawi 5 vel ka tawngtai hnu chuan 'Ka lung tilengtu khan hria selang chuan min haw viau ang a' tihtur khawpin chu lunglenna chu Lalpan min han lakkiansak daih maia leh; a mak ka ti kher mai!
Chuti ang chiah chuan kan rilruah rilru hahna leh buaina engemaw a rawn lut fo thin ang, chutia'ng hunah chuan sei tak chham tur kan hre lovin kan thei lo pawh a ni ang, tawngtai tlut tlut mai tur a ni. Kan duh kan hmuh hma chu kan duhna kha Amah tih dek (sual hua) chungin a hnenah thlen mai tur a ni. "Ani chuan A tisa put lai niahte khan, thihna laka Amah chhandam theitu hnenah chuan nasa taka au leh mittui tla chungin tawngtainate leh dilnate A hlan a, A tih dek thin avangin ngaihthlakin a awm bawk a…"
2. Rilru tawngtaina nen Pathian hnenah tanpuina dil chungin rilru tihpaukhauh tlat tur a ni. 'Nangma hriatnaah innghat suh' kan Pathian thuin a lo tih angin kan rilrua ngaihdan, rindan, hriatdan rawn lut chu (Setana min tihbuaina chu), 'thil nihdan a ni lo' tiin kan rilru tihkhauh ve tlat kan tum tur a ni a, kan inthununtir tur a ni lo; a duh duhdanin leh thil ni lopui pui hmang lehnghalin Setana hi kan insawisaktir reng tur a ni lo.
3. A tawp berah chuan chu'ng kan buaina zawng zawng lak ata Lalpan min chawlhtir tawh hnuah pawh amah ngaihsak zui zel ila, tul lo taka Setana min tihbuainate hi kan tawh tlem phah ngei a rinawm. Pathian thu awih hi a hahthlakin a hrehawm a ni ngawt lova, hringnun hian thil hrehawm leh hahthlak chu a dai ve hrim hrim zawk a ni tih hriain, he buaina hi kan pumpelh deuh deuh theih nan kan kawng zawng zawngah Pathian hnaih deuh deuh i tum zel ang u. Tihdam kan nih hi chuan a hmain kan lo na a, kan lo tuar fe tawh tihna a ni thin a, chuvangin Pathian hnaih reng mai hi tihdam kher ngai lo tura kan lo inven lawkna kawng pawimawh tak a ni awm e.
